BREWERY VISIT & BREWING DAY! Het Paenhuys

BEERS FROM LIMBURG heeft EERDER DIT JAAR het genoegen gehad om deel te nemen aan het historisch brouwmoment in HET PAENHUYS te Bokrijk (Genk). Het Paenhuys is een museumbrouwerij waar elk jaar zes keer wordt gebrouwen door echte bierspecialisten. Aangezien Melo Pepo ook lid is van Gilde Demerdal, mocht hij meehelpen met het brouwen. Brouwmeester Stefaan had de touwtjes in handen en orchestreerde deze unieke maar ook theatrale voorstelling met een aantal Gilde leden en studenten van Syntra. Een goed moment om eindelijk een post te wijden aan het Paenhuys, waar je trouwens ook meer te weten zal komen over de boeiende brouwgeschiedenis en het complexe brouwproces in vergelijking met de hedendaagse brouwinstallaties.

In het Paenhuys kan je een gerestaureerde historische brouwinstallatie bewonderen met een hedendaagse koel-, gist- en bewaarinstallatie. In combinatie met het historisch brouwproces kan de bierliefhebber hier genieten van een echt artisanaal gebrouwen bier. Hoe een bier eeuwen geleden ook smaakte. Tof toch?!

Het Paenhuys (komt van het woord “panne”, een oud woord voor “brouwketel) in Bokrijk is afkomstig uit Diepenbeek en werd gebouwd in het begin van de 18de eeuw. Diepenbeek was toen in de handen van Landcommanderij Alden Biesen (Bilzen), die toebehoorde aan de ridders van de Duitse Orde. Zij bouwden een nieuw brouwhuis. Mensen uit Diepenbeek konden hier tegen betaling bier brouwen. Het werd zelfs een “banpaanhuis”; dus de enige plaats in het dorp om bier te brouwen. Zo was het ook gemakkelijk om door de heren van Alden Biesen, “cijns” (belastingen) te innen. Na 1758 mochten mensen weer thuis zelf brouwen voor eigen consumptie en zonder “cijns”. In 1956 verhuisde het gebouw naar Bokrijk en in 1959 werd het ingericht door de ‘Ridderschap van de Roerstok der Brouwers’ uit Brussel met een binneninrichting en primitieve installatie van brouwerij Tomsin uit Hoegaarden.

Één van de grote verschillen die ik heb mogen waarnemen in vergelijking met het hedendaagse brouwproces is dat de fornuizen die wij gebruikt hebben om de ketels op te warmen gestookt werden met hout. In het begin van de 18^de eeuw werd zelfs turf gebruikt (er was toen een groot aanbod aan turf in de regio). Hout was toen namelijk duur en niet voor de hand liggend en werd daarom zelden gebruikt. Het gebruik van een stuikmand is ook uniek (een gevlochten mand met een opening), gebruikt om wort van draf te scheiden. Alsook het Koelschip, een ondiepe bak met een groot koeloppervlakte. Hier werd vroeger het bier een nacht lang afgekoeld aangezien koelelementen toen niet bestonden.

WIST-JE-DATJES?:

1. Vroeger brouwde men bier tussen het vallen en het schieten van het loof, in de winter dus. Bacteriën waren namelijk de grote vijand van bier tijdens de zomermaanden.
2. Als een gezin veel bier gebrouwen had, lieten ze de buren weten om eens langs te komen voor een lekker drankje door een bezem of takkenbos aan de deur te plaatsen
3. Vroeger werd bier ( biersoep) ook warm gedronken. Vooral tijdens het ontbijt.
4. Bierbrouwen was eeuwenlang … vrouwenwerk, gewoon thuis, in een ketel op het haardvuur.
5. Veel Belgische brouwerijen verdwenen tijden WOI. De Duitsers legden beslag op koper (en dus de brouwketels) om er kogel- en granaathulzen van te maken.

WIST-JE-OOK-DAT?: WINTERLICHT, in Bokrijk, zal de bezoeker en de hele familie een magische avond voorstellen tussen 26-30 december 2022. Dit nieuwe sfeervolle concept vol dansende licht- en vuurinstallaties, ambachtendemonstraties, artistieke acts en nostalgische attracties zorgt voor een winteravond vol verwondering. Enkele lanen zullen slechts schaars verlicht zijn. Niet alleen duurzaam, het zorgt ook voor extra sfeer en beleving! Gilde Demerdal zal ook aanwezig zijn in het Paenhuys, de meest authentieke brouwerij van het land met een woordje uitleg over de brouwerij en om de bezoeker te laten kennismaken met het Bokrijk bier.

EARLIER THIS YEAR, BEERS FROM LIMBURG had the pleasure of participating in the historic brewing moment in HET PAENHUYS in Bokrijk (Genk). Het Paenhuys is a museum brewery where beer specialists brew six times a year. Since Melo Pepo is also a member of Gilde Demerdal, he was allowed to help with the brewing. Brewmaster Stef Stefaan was in control and orchestrated this unique but also theatrical performance with a number of Guild members and students from Syntra. A good time to finally dedicate a post to the Paenhuys, where you will also learn more about the fascinating brewing history and the complex brewing process compared to today's standards.

In the Paenhuys you can admire a restored historic brewing installation with a contemporary cooling, fermentation and storage installation. In combination with the historical brewing process, beer lovers can enjoy a real artisanally brewed beer here. How a beer tasted centuries ago. Cool right?!

Het Paenhuys (comes from the word “panne”, an old word for “brew kettle) in Bokrijk originates from Diepenbeek and was built in the early 18th century. Diepenbeek was then in the hands of Grand Commandery Alden Biesen (Bilzen), which belonged to the knights of the Teutonic Order. They built a new brewhouse. People from Diepenbeek could brew beer here by paying a fee. It even became a “banpaanhuis”, the only place in the village to brew beer. It was also easy for the gentlemen of Alden Biesen to collect "cijns" (excise taxes). After 1758, people were allowed to brew their own beer at home again but only for own consumption and without “taxes”. In 1956 the building moved to Bokrijk and in 1959 it was furnished by the 'Ridderschap van de Roerstok der Brouwers' from Brussels with an interior design and primitive installation from the Tomsin brewery from Hoegaarden.

One of the big differences that I have seen compared to the contemporary brewing process is that the stoves we used to heat the kettles were fired with wood. In the early 18th century, peat was even used (there was a large supply of peat in the region at the time). Wood was expensive and not in large supply at the time and was therefore rarely used. The use of a stucco basket is also unique (a woven basket with an opening), used to separate wort from the grain. As well as the Koelschip, a shallow barge with a large cooling surface. The beer used to be cooled overnight in those days as cooling elements were not available.

DID-YOU-KNOWs?:

1. In the past, beer was brewed between the fall and the shooting of the foliage, in the winter. Bacteria were the great enemy of beer during the summer months.
2. If a family had brewed a lot of beer, they let the neighbours know to come by for a nice drink by placing a broom or bunch of fagots at the door.
3. In the past, beer (beer soup) was also drunk hot. Especially during breakfast.
4. Brewing beer was for centuries ... women's work, just at home, in a kettle on the fire.
5. Many Belgian breweries disappeared during WWI. The Germans confiscated copper (i.e. the brewing kettles) to make bullets and grenade shells.

DID-YOU-ALSO-KNOW?: WINTERLICHT, in Bokrijk, will offer visitors and the whole family a magical evening between December 26-30. This new atmospheric concept full of dancing light and fire installations, craft demonstrations, artistic acts and nostalgic attractions ensures a winter evening full of wonder. Some avenues will only be dimly lit. Not only sustainable, it also provides extra atmosphere and experience! Gilde Demerdal will also be present in the Paenhuys, the most authentic brewery in the country, with a word of explanation about the brewery and to introduce the visitor to the Bokrijk beer.

MORE INFORMATION ON: Het Paenhuys